Twee voeten, een sterk karakter en een bal. Meer blijkt niet nodig om een planeet te veroveren. Hij zag het centrum van zijn eigen stad voor het eerst op zijn zestiende; als zoon van gescheiden ouders in een immigrantenwijk was zijn wereld klein. Daarna sloeg hij dribbelend en dominerend zijn vleugels uit. Hij kwam, hij zag, hij won, maar hij bleef overal zijn unieke zelf. Soms onmogelijk, dan ontwapenend, vaak onnavolgbaar.
De bron van de betovering is wat nu het Zlatan Court heet. Het trapveldje waar de jonge Ibrahimovic de mysteries ontrafelde van de bal en alles wat daarbij komt kijken. Zijn ziel, zijn verleden, zijn voetbal; het is hier. Hij financierde de kooi zelf en zegt daar trotser op te zijn dan op alle prijzen die hij won. De kern van de fenomenale speler ontstond in de onbekommerde uren met vrienden. Spelen, kloten, pingelen, totdat het donker werd en je honger kreeg.
Een voetballer naar wie de rest opkijkt. Hij heeft het charisma van een kampioen, maar in zijn benadering van de sport niet het gedrag. Het zijn de lessen die hij opdeed op weg naar de bijna goddelijke status die hij nu heeft. In Italië heeft hij geleerd wat topsport inhoudt. Door te kijken naar bijvoorbeeld Pavel Nedved. Zonder concessies te doen aan zijn eigenheid.
In zijn periode bij Ajax bezat hij nog niet de maniakale drive van de wereldveroveraar. Als trainer Ronald Koeman hem vroeg de bal te kaatsen in plaats van de actie te zoeken, antwoordde Ibrahimovic: ‘Als ik bij Malmö de bal alleen maar had gekaatst, had ik nu nog in Zweden gevoetbald.’ Voor hem was voetbal in de eerste plaats een manier om plezier te hebben. Hij wilde laten zien hoe ongelooflijk goed hij was, hoeveel techniek hij ondanks zijn lengte bezat. Pas na zijn vertrek uit Amsterdam is hij gaan inzien dat talent moet worden omkaderd met goals en prijzen, wil het een mooi podium krijgen.
Met zijn erelijst kun je inmiddels een heel paleis behangen. Zlatan is een garantie op landstitels gebleken en koestert elke beker die hij wint als een oorlogstrofee. Een instelling waarmee hij de selectie van Manchester United ongetwijfeld inspireert. Net zoals hij op zijn beurt in Turijn is geïnjecteerd met het winnaarsgen van zijn toenmalige collega’s van Juventus. Je honger stillen door hongerig te blijven. Vandaar dat hij elke gewonnen prijs een speciale plek geeft in zijn huis. Ter herinnering, ter motivatie. ‘Als je getalenteerd bent zoals ik, is succes een keuze’, heeft hij daarover gezegd. ‘Als je keihard werkt, dan komt het succes. Vroeg of laat. Bij mij kwam het vroeg en doordat ik hard ben blijven werken, is het er nu nog steeds. Ik had altijd al de drang overal de beste in te zijn. Dus als iemand snel was, wilde ik nóg sneller worden. Als iemand goed dribbelde, wilde ik dat nóg beter kunnen. Als iemand veel scoorde, moest ik hem overtreffen. En wanneer iemand fantastisch kopte, deed ik er alles aan om dat ook te kunnen. Zelfs als iets niet mijn kwaliteit was, was het mijn doel er wel een kwaliteit van te maken.’
Die drang heeft van hem een complete spits gemaakt. Zlatan is van de buitencategorie, een meester in verschillende disciplines. Hij kan veel, bijna alles. Heeft op alle mogelijke manieren doelpunten gemaakt: van ver, van dichtbij, met zijn hoofd, een omhaal, met de punt van zijn schoen, de wreef, de hak, vanaf de penaltystip, vanuit een vrije trap… ‘Ik ben bijna twee meter, maar kan dribbelen en snel van richting veranderen als een speler van 1 meter 60’, verklaarde hij enkele jaren geleden in dit blad. ‘Die spectaculaire acties zijn, denk ik, een gevolg van het feit dat ik in mijn jeugd veel aan martial arts heb gedaan. Vanaf mijn twaalfde tot mijn achttiende heb ik dat naast het voetbal gedaan. Het heeft mijn lichaam heel flexibel gemaakt.’
Dwars, dominant, maar vooral: anders. Naar de Zweedse tv keek hij als kind niet. Zijn Bosnische vader en Kroatische moeder gingen uit elkaar toen hij twee jaar was. Samen met zijn zus en jongere broertje moest hij maar zien of er ’s avonds wat te eten was. Ibrahimovic heeft er naar eigen zeggen de tic aan overgehouden dat de koelkast bij hem thuis altijd gevuld moet zijn. Bij Malmö FF hadden zijn ploeggenoten allemaal een achternaam die eindigde op son. ‘Ik was een buitenstaander’, vertelde hij drie jaar geleden in een interview met Der Spiegel. ‘Mijn trainer wilde dat ik in dienst van de ploeg speelde, de simpele pass gaf. Meer zou lopen ook. Ik dacht: Fuck you! Als ik drie man kan passeren, dan doe ik dat ook. Ik zal nooit een echte Zweed zijn, waarom zou ik dan voetballen als een Zweed? De trainer heeft me vaak vervangen. Voor mijn medespelers was het gemakkelijker, die hadden blond haar, speelden in functie van de ploeg en liepen veel. Het maakte me kwaad. En het maakte me tot de speler die ik nu ben.’
De woedde voedde hem, gaf hem energie. Tot op de dag van vandaag. De bewijsdrang is groot, zeker als hij wordt uitgedaagd. De handtekening onder zijn periode bij Ajax was een machtig vaarwel. De slalom in De Arena waarbij de NAC-verdedigers één voor één omvielen, was behalve een van de mooiste doelpunten in de zestigjarige historie van de Eredivisie ook een enorm uitroepteken. Een cadeautje aan alle mensen die ooit aan hem hebben getwijfeld. Recent postte hij de volgende tekst op zijn Instagram-account: I need new haters, the old ones became my fans.
In Der Spiegel: ‘Het is niet gemakkelijk je elke dag te motiveren. Af en toe sta ik ’s morgens op en denk ik: Fuck, ik moet alweer spelen. Gelukkig wind ik me nogal snel op, ook over futiliteiten.’
Kijk goed naar hem, een paar minuten voordat het eerste fluitsignaal klinkt. De borst vooruit, de blik op oneindig, geconcentreerd. Het is de emotie die hij voelt voordat hij op moet. Ibrahimovic heeft het eens vergeleken met een scène uit Gladiator, zijn favoriete film. ‘Er is een moment waarop de keizer de arena binnenkomt en de gladiator vraagt zijn masker af te doen. Hij doet dat en zegt dan: “Mijn naam is Maximus Decimus Meridius. Ik zal mijn wraak vinden, in dit leven of het volgende”. Dat is hoe ik mij voelde of wilde voelen. Ik wilde daar staan tegenover de rest van de wereld en iedereen die ooit aan mij heeft getwijfeld laten zie wie ik werkelijk ben. Ik kon me niet inbeelden wie me dan zou kunnen stoppen.’
Zijn naam is Zlatan Ibrahimovic. Hij zal zijn wraak vinden, in dit leven of het volgende.
