Vijf tips om een “ondersteunende ouder” te worden en blijven

Het belangrijkste is: je kind het gevoel geven van onvoorwaardelijke acceptatie, steun en liefde. Of je kind nu wint of verliest, minder in voetbal gaat investeren of helemaal stopt met voetballen, dat zou voor de relatie tussen ouder en kind niets uit moeten maken. Ofwel, gedraag je vooral als ouder, niet als trainer of coach.

Vijf tips:

1. Weet waarom je kind sport, of wil stoppen met voetballen. Wat vindt hij/zij belangrijk? Benadruk die doelen, en leg je kind niet je eigen doelen en dromen op. Je kunt natuurlijk wel dingen bespreken, zoals de voor- en nadelen van bepaalde keuzes, of proberen je kind ongedwongen enthousiast te maken voor dingen die jezelf belangrijk en waardevol vindt. 
2. Benadruk plezier, moedig je kind aan zijn/haar uiterste best te doen, en reflecteer op het leerproces. Vooral hele talentvolle kinderen komen snel in een omgeving terecht waar doorgeselecteerd wordt en uitkomsten als winnen, punten halen en kampioen worden centraal staan. Deze nadruk op resultaten en uitkomsten benadruk je als ouder door na een wedstrijd vragen te stellen als: “Heb je gewonnen?”, “Had je een basisplaats?”, en “Hoeveel punten heb je gescoord?”. Dit kan (extra) druk en weerstand bij het kind oproepen. Juich mee bij successen, toon begrip bij teleurstellingen en tegenslagen, maar oordeel niet op basis van winst of verlies. Kies voor een positieve benadering: wees lovend als je kind alles heeft gegeven, en toon belangstelling door vragen te stellen als: “Was het leuk?”, “Heb je een mooie actie kunnen maken?”, en “Wat heb je geleerd?”
3. Stimuleer je kind om meerdere sporten of andere dingen te doen waarbij plezier voorop staat. Een brede (fysieke) basis voorkomt ernstige blessures en voortijdig afbranden. Om uiteindelijk heel goed te worden, is voor de meeste sporten vroeg beginnen (rond een jaar of 6) weliswaar belangrijk, maar specialiseren voor het 13e levensjaar is vaak onnodig. Ajax-spits Kasper Dolberg, bijvoorbeeld, stopte op zijn 12e met handbal, omdat het niet meer te combineren was met voetbal. Hij was daarnaast goed in badminton, turnen en hardlopen. Tom Dumoulin, onder meer winnaar van de Giro d’Italia 2017, begon pas op 15-jarige leeftijd met wielrennen!
4. Zet je in voor een prettige relatie met de trainer(s) en coach(es) van je kind zonder overbetrokken te raken. Geef hen vertrouwen, maar houd een vinger aan de pols. Ouders dragen tenslotte de eindverantwoordelijkheid voor het welzijn van hun kind.
5. Houd het grotere geheel goed in het oog: benadruk waarden die belangrijk zijn in het leven, zoals vriendschap, gezondheid, verantwoordelijkheid, vertrouwen, respect, samenwerken, innerlijke groei, emotionele controle, en rechtvaardigheid.

Samengevat is ondersteunend gedrag van de ouder goed voor het zich oke voelen en zelfvertrouwen van het kind, en zijn/haar plezier in de sport. Soms kunnen ouders daarentegen ook dwingend en controlerend zijn, bijvoorbeeld door hun eigen wensen, doelen en dromen na te jagen, en niet zozeer die van hun kinderen. Dit kan zich uiten in overbetrokkenheid, bemoeizucht of gênant gedrag rondom het veld. Dit staat een topsportloopbaan niet perse in de weg , maar bevorderlijk voor het algemeen welzijn van het kind is het sowieso niet. In verreweg de meeste gevallen leidt dit soort gedrag van ouders tot druk en spanningen bij hun kind, minder zelfvertrouwen en plezier in de sport, en uiteindelijk uitval. Dat kan toch niet de bedoeling zijn!

Dit artikel is afgeleid van een artikel op het SportScience.blog van Nico W. Van Yperen – Hoogleraar Sport Psychologie. Lees hier het originele artikel.