Dirk Kuijt is ‘erg verguld’ met het reserveaanvoerderschap en zal ‘met zijn voeten’ proberen zijn basisplaats te heroveren bij Oranje. Tot die tijd deelt hij zijn lessen, ervaringen en positivisme met een devotie alsof hij nu al een trainerspak aan heeft.
Nu speeltijd steeds schaarser wordt, probeert Dirk Kuijt op een andere manier belangrijk te zijn voor het Nederlands elftal. Als een soort klassenoudste. “Ik ben er verguld dat ik onder Van Gaal viceaanvoerder ben geworden. Ik heb altijd de ambitie gehad om te presteren, maar ook om naast het veld belangrijk te zijn voor een groep’.
Is dat echt zo’n nieuwe rol dan?
“Bert van Marwijk heeft mij nooit tweede of derde aanvoerder gemaakt. Ik had een leidinggevende rol in het elftal, zat ook al jaren in de spelersraad. Maar als dan in de voorbereiding van een eindtoernooi duidelijk wordt dat je niet speelt en je bent ook geen tweede of derde aanvoerder, dan verandert je rol in een groep. Hoewel ik niet speel, geeft dit toch een bepaalde status.”
Dat je niet speelt, neem je dan voor lief?
“Natuurlijk niet. Maar van Gaal is heel duidelijk naar mij toe geweest. Hij ziet me als een centrumspits en op dit moment zitten er anderen voor mij. Ik schik me in die rol, maar ga er alles aan doen om hem van gedachten te veranderen. Mijn rol is heel belangrijk, maar ik wil nog belangrijker worden.”
Met wat voor gevoel ging je weg uit dat gesprek?
“Er waren geen vraagtekens. De bondscoach ziet me als een verlengstuk van zichzelf en als een centrumspits die, zeker als er een voorsprong verdedigd moet worden, belangrijk kan zijn.”
Wat voeg je als verlengstuk exact toe?
“Ik denk dat het belangrijk is om jongere jongens op weg te helpen. Naar een eindtoernooi toe, naar een belangrijke wedstrijd toe of in de omgang met anderen. Dan heb je het over de entourage, de druk, de tegenstander of de pers. Toen ik jong was, vond ik het heel belangrijk om mannen als Philip Cocu en Edwin van der Sar om me heen te hebben.”
Daar heb je toch assistent-bondscoaches voor?
“Ja, maar ervaren jongens heb je ook nodig. Mark van Bommel is bij PSV een steun en toeverlaat, Andre Ooijer was dat bij Ajax, die willen ze daar nog steeds terug, en Joris Matthijsen bij Feyenoord.”
Haal je daar dan genoeg voldoening uit?
“Ik leg me niet neer bij een reserverol. Maar dat wil ik vooral met mijn voeten duidelijk maken. Zoals het hoort.”
‘Kuijt is een voorbeeld voor alle voetballers’, zei Van Gaal toen hij je benoeming tot viceaanvoerder bekend maakte. Dat kun je positief en negatief opvatten.
“Ik vat het positief op.”
Je kunt het ook opvatten als: hij heeft zoveel uit zijn beperkte kwaliteiten gehaald.
“Nee, ik denk dat hij het had over de manier waarop ik met mijn vak bezig ben. Ik doe alles om zo fit mogelijk te zijn, om zoveel mogelijk te spelen. En zo belangrijk mogelijk voor een ploeg te zijn. Ook als ik niet speel. Dat probeer ik uit te stralen naar de rest. Reserve zijn is ook een kunst.”
Op het voorbije EK viel je voor het eerst in vier jaar echt buiten de basis. Hoe moeilijk was dat?
“Ik heb er alles aan gedaan om zo fit mogelijk te zijn en heb ook geroepen dat ik belangrijk voor het elftal kan zijn. Maar er zijn 23 spelers die dat willen en roepen. Ik had het gevoel dat ik meer had kunnen brengen, zeker tegen tegenstanders als Duitsland en Portugal. Ik denk echt dat ik het team had kunnen helpen. Maar de keuze van een bondscoach moet je altijd respecteren. Teleurstelling managen hoort bij de sport. Zeker bij een teamsport.”
Jij wordt nooit bij de EK-rebellen genoemd.
“Ik heb ook echt wel chagrijnig rondgelopen. Maar ik heb alles gegeven op de trainingen en er ook op de bank alles aan gedaan om mijn team te helpen. Ik vind dat dat erbij hoort om tot een teamprestatie te komen. Eenlingen zullen nooit tot teamprestaties komen.”
Dat was het verschil met twee jaar eerder op het zilveren WK. Sommigen konden hun rol niet accepteren.
“Je mag chagrijnig en teleurgesteld zijn. Dat moet zelfs. Alleen, op een gegeven moment moet je de knop omzetten en je focussen op de rol die je trainer je oplegt. Als speel je maar een kwartiertje. Zo moet de instelling zijn. En die hadden de meeste jongens ook echt wel.”
Toch was er een stevige praatsessie nodig om de rijen weer te sluiten.
“Er zijn dingen niet goed gegaan. We hebben elkaar de waarheid gezegd en het daar ook kunnen afsluiten.”
Hebben jullie regels opgesteld om escalatie in het vervolg te voorkomen?
“Iedere bondscoach heeft regels.”
Maar deze groep kent de valkuilen toch beter?
“Klopt. We hebben afgesproken dat sommige dingen die op het EK niet goed gingen niet meer mogen voorkomen. Dat was heel belangrijk, ook voor de nieuwe groep. Het heeft geresulteerd in die eerste overwinningen in deze kwalificatiereeks.”
Wordt de verjonging van de selectie niet wat al te drastisch doorgevoerd?
“Ik had verwacht dat er nieuw bloed bij zou komen. Het is een logisch proces, je ziet het vaker na eindtoernooien. Veel van die jongens hebben ook meteen hun kans gepakt, dat zegt veel over de visie van Van Gaal. Ik vergelijk het met mijn entree in 2004. Ik zat er ineens met nog wat nieuwe jongens bij. We wonnen met veel geluk tegen Tsjechië en daarna kwamen we in een flow. Als jonge jongen heb je dat nodig om een grote stap in je ontwikkeling te zetten.”
Voel je je soms een ouwe lul tussen het jonge spul?
“Ik had het er laatst over met John Heitinga en Rafael van der Vaart. Dat de tijd wel erg snel gaat. Het lijkt nog maar zo kort geleden dat we zelf de jonkies waren. Dan besef je dat je voluit moet genieten, omdat een voetballeven zo snel gaat.”
Ik dacht dat jij altijd sterker werd van weerstand. Dat je op die bewijsdrang zelfs je carrière hebt gebouwd.
“Van mijn familie, vrienden, omgeving, collega’s en trainers krijg ik al jaren veel waardering. Die weten dat ik meer kan dan eindeloos rennen. Ik heb overal assists gegeven en goals gemaakt. Ik speel nog steeds in de top van het Europese voetbal, terwijl ik pas op mijn zeventiende bij een profclub kwam. Dat is niet slecht.”
